(AGO) – Năm 2016, xuất khẩu gạo của cả nước tiếp tục gặp nhiều khó khăn. Lượng gạo xuất trong năm chỉ đạt 4,9 triệu tấn, kim ngạch đạt trên 2,2 tỉ USD (giảm 25,8% về khối lượng và giảm 21,2% về giá trị so với năm 2015), trong đó các doanh nghiệp của tỉnh xuất trên 400 ngàn tấn, đạt trên 178 triệu USD; xuất khẩu gặp khó, kéo theo đời sống nông dân tiếp tục gặp khó.
Bãi bỏ quy định “lỗi thời”
Ngày 4-1-2017, Bộ trưởng Bộ Công thương Trần Tuấn Anh đã ký bãi bỏ Quyết định số 6139/QĐ-BCT. Theo đó, các điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo được quy định tại Quy hoạch thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo (ban hành kèm theo Quyết định số 6139/QĐ-BCT) đã chính thức bãi bỏ. “Việc bãi bỏ các quy định không còn phù hợp với tình hình xuất khẩu gạo hiện nay mà Bộ Công thương đã ký tạo được sự đồng thuận rất lớn cho thương nhân tham gia xuất khẩu gạo. Bởi, theo các văn bản này, ngành Công thương khống chế số lượng đầu mối trong xuất khẩu gạo (tối đa) của Việt Nam chỉ 150. Quy định cũng khống chế địa bàn đầu tư xây dựng kho chứa, cơ sở xay, xát lúa gạo để đáp ứng điều kiện kinh doanh, xuất khẩu gạo tại 20 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, quy định tiêu chí thành tích xuất khẩu gạo… Tôi cho rằng, những quy định như thế không còn phù hợp trong hoàn cảnh chúng ta đang thực hiện tái cơ cấu ngành Nông nghiệp để làm sao lúa gạo của nông dân sản xuất ra được tiêu thụ tốt hơn…” – Luật sư Trần Ngọc Phước, Đoàn Luật sư An Giang, chia sẻ.
An Giang là một trong 2 tỉnh có sản lượng lương thực cao nhất nước. Song, số doanh nghiệp quốc doanh (trước đây) hoặc tư nhân tham gia xuất khẩu gạo trong hơn 20 năm qua cũng chỉ đếm trên đầu ngón tay. “Nguyên nhân của vấn đề trên do ngành nghề kinh doanh này được quy định thuộc lĩnh vực kinh doanh có điều kiện. Một trong những điều kiện để thương nhân tham gia xuất khẩu gạo là điều kiện gia nhập thị trường. Cụ thể, doanh nghiệp phải có ít nhất 1 kho chuyên dụng có sức chứa tối thiểu 5.000 tấn lúa; có ít nhất 1 cơ sở xay, xát lúa, gạo có công suất tối thiểu 10 tấn lúa/giờ. Kho chứa, cơ sở xay, xát phải thuộc sở hữu của doanh nghiệp và phải nằm trên địa bàn tỉnh, thành phố, nơi có nguyên liệu xuất khẩu (hoặc có cảng biển quốc tế có hoạt động xuất khẩu lúa, gạo tại thời điểm thương nhân xin cấp giấy phép kinh doanh xuất khẩu gạo và một số điều kiện khác nữa…” – ông Nguyễn Thanh Phong, Công ty TNHH MTV Thịnh Phú An Giang, chia sẻ.
Bãi bỏ những quy định không còn phù hợp, điều đó đồng nghĩa với việc từ nay, doanh nghiệp bớt đi một thủ tục là “xin vào” quy hoạch thì mới được tham gia xuất khẩu gạo. Bãi bỏ quy định không phù hợp đã tạo ra một sự bình đẵng giữa doanh nghiệp lớn với doanh nghiệp nhỏ và vừa trên lĩnh vực này.
Củng cố chất lượng
Hơn 20 năm Việt Nam tham gia xuất khẩu gạo cho thấy, đã đến lúc các doanh nghiệp tham gia vào chuỗi giá trị lúa gạo toàn cầu, cần nhìn nhận lại chất lượng sản phẩm xuất khẩu của mình, bắt tay ngay vào việc củng cố chất lượng cũng như việc định dạng lại sản lượng xuất khẩu, để qua đó gạo Việt Nam có giá xuất tốt hơn; xuất được nhiều ở phân khúc cấp cao, đời sống nông dân được nâng cao hơn nữa. “Tôi cho rằng, việc củng cố chất lượng gạo để hướng đến xây dựng thương hiệu cho hạt gạo Việt Nam phải bắt đầu từ hệ thống canh tác, trong đó ta đã làm tốt khâu lựa chọn giống, công nghệ sau thu hoạch nhưng quy trình canh tác thì còn nhiều việc phải bàn. Cụ thể là việc quản lý thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) trên ruộng lúa. Bởi thực tế cho thấy, nông dân bây giờ phun xịt thuốc BVTV một cách vô tội vạ, cửa hàng thuốc BVTV ra đời như “nấm mọc sau mưa”, hàng trăm loại thuốc được bày bán công khai nên đồng ruộng bị “ngộ độc” thuốc BVTV. Như vậy, nông dân bỏ ra chi phí sản xuất rất lớn để đạt sản lượng cao nhất nhưng chất lượng lại thấp nhất. Gạo Việt phải xuất vào thị trường cấp thấp là điều dễ hiểu…” – ông Phan Thành Nam, nông dân xã Thạnh Mỹ Tây (Châu Phú), bức xúc.
Củng cố chất lượng hạt gạo để xóa bỏ “nghịch lý” người Việt ăn gạo Thái, gạo Campuchia. Tiếp tục đẩy mạnh cuộc vận động “Người Việt ưu tiên dùng hàng Việt”, trong đó có việc ủng hộ, tìm mua các loại gạo do nông dân Việt Nam sản xuất. Việc làm này góp phần giúp cho việc tiêu thụ lúa gạo tốt hơn, đời sống người làm ra hạt lúa ngày một cao hơn.
| “Theo tôi, để tháo gỡ khó khăn cho lĩnh vực xuất khẩu gạo trong năm 2017 và những năm tiếp theo, ngoài bãi bỏ những quy định không còn phù hợp, các bộ, ngành cần tính toán lại sản lượng xuất khẩu trong ngắn hạn cũng như dài hạn, sao cho phù hợp với tình hình tiêu thụ của thế giới. Hiện, mỗi năm Việt Nam xuất từ 7 – 8 triệu tấn gạo, con số này khiến cung- cầu của thị trường lúa gạo thế giới mất cân đối. Do vậy chúng ta cần điều chỉnh lượng gạo xuất hàng năm, thay vì 7 – 8 triệu tấn, giảm xuống còn 4 – 5 triệu tấn, điều đó sẽ rất có lợi cho 1 nước xuất khẩu gạo như Việt Nam” – ông Trần Minh Hải, phường Long Phú, TX. Tân Châu, đề xuất. |
Bài, ảnh: MINH HIỂN
Theo http://www.baoangiang.com.vn/
