(AGO) – Thời gian gần đây, việc cơ quan chức năng phát hiện nhiều loại thực phẩm sử dụng phụ gia có chứa chất cấm đã gióng lên hồi chuông báo động. Bởi, hậu quả lâu dài là các loại hóa chất độc hại có trong thức ăn hàng ngày đã gây nên nhiều loại bệnh, trong đó có bệnh ung thư. Do đó, siết chặt quản lý việc kinh doanh và sử dụng chất phụ gia thực phẩm là việc làm cấp bách, thiết thực mà các cơ quan chức năng cần làm ngay để bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng.

Nơi mua, bán những chất độc

Để thực hiện loạt phóng sự này, cách đây nửa tháng, tôi đến “chợ hóa chất”- nơi được ví như chợ Kim Biên thu nhỏ – ở Long Xuyên (nằm trên đường Bạch Đằng, phường Mỹ Long) tìm hiểu việc mua bán hóa chất được diễn ra như thế nào. Mọi người không xa lạ với chợ Kim Biên (ở TP. Hồ Chí Minh), nơi được người dân “đặt” cho những cái tên khá rùng rợn, như: “Chợ thần chết”, “chợ tử thần”, “chợ gây ung thư”… chuyên kinh doanh, mua bán những loại hóa chất, phụ gia thực phẩm. Tại các cửa hàng bán hóa chất ở TP. Long Xuyên, trên những bảng hiệu lớn, nhỏ treo, đặt trước các cửa hàng đều có ghi: Chuyên kinh doanh hóa chất công nghiệp, hóa chất bảo quản, chế biến thực phẩm… để khách hàng dễ nhận biết.

Trong vai người mua phụ gia thực phẩm, tôi đã tìm đến một số nơi kinh doanh hóa chất để tìm mua một số loại hóa chất, phụ gia tẩm ướp, làm tươi thực phẩm, pha nước uống. Có vẻ là “dân lâu năm trong nghề” nên khi nhìn thấy tôi là chủ cửa hàng T.P từ chối và nói không có bán thứ tôi hỏi. Không bỏ cuộc, vài ngày sau, tôi nhờ một người bạn tên N. đã từng sản xuất cà phê dẫn đi mua hàng. Trước khi xuất phát, anh N. yêu cầu tôi giả dạng dân mới vào nghề, đi theo học việc. “Vì những chỗ bán hóa chất khá “nhạy cảm”, nó không cho chụp hình đâu. Đừng hỏi nhiều, chỉ đứng nghe và nhớ thôi! Nếu có tác nghiệp (chụp hình) thì phải kỹ lưỡng, nên chụp “lén” bằng điện thoại. Đừng để nó phát hiện, không thôi là mệt à!”- anh N. nhắc nhở. Chuẩn bị “đồ nghề” xong, tôi leo lên xe anh N. đến “chợ hóa chất” Long Xuyên.

Việc sang chiết hóa chất được công khai ngoài đường

Tấp nập người mua, kẻ bán… thứ gì cũng có

Mặc dù đang giờ nghỉ trưa, nhưng cảnh mua bán, vận chuyển hàng hóa ra vào ở các cửa hàng kinh doanh hóa chất, phụ gia thực phẩm này khá sôi động. Việc mua bán diễn ra công khai. Trước cửa hàng T.P, 2 xe Honda “cùn” đang chất những bao tải, can hóa chất chuẩn bị đi giao hàng. Thấy tôi và anh N. không phải khách quen, chủ cửa hàng dò hỏi, mắt dõi theo từng cử chỉ của chúng tôi. Bên trong các cửa hàng chất đầy những can nhựa màu trắng, màu xanh đựng chất lỏng, những bao tải trắng, đỏ đựng những thứ bột… Tại đây, các loại hóa chất dùng chế biến thực phẩm cũng được bày bán công khai. Phổ biến nhất vẫn là các hóa chất hương liệu trái cây, bơ, bột sữa, đường hóa học, phụ gia bảo quản, phụ gia tạo màu… với các công dụng từ làm mềm, dẻo hay giòn thức ăn đến tăng hương vị, màu sắc, bảo quản cho đồ ăn thức uống… có giá từ 35.000 đến trên 450.000 đồng/kg tùy loại. Điển hình, phụ gia bảo quản 100.000 đồng/kg; phụ gia thực phẩm dùng làm mứt vải, mứt dừa 35.000 đồng/kg, bơ Hà Lan 40.000 đồng; hương vani 450.000 đồng/kg…

Cà phê thơm… nhờ trộn hóa chất

Nhằm đánh lạc hướng chủ cửa hàng để tôi dễ “hoạt động”, anh N. liền hỏi mua đậu nành đã tẩm ướp để “làm” cà phê bán quán. Người bán tên T. trả lời cộc lốc: “290 ngàn (bao 10kg). Lấy gì nữa không?”. Định lấy điện thoại ra để “tác nghiệp” thì chủ cửa hàng nhìn tôi chăm chăm và quay sang hỏi anh N. giọng bực mình: “Ai vậy? Đi mua đồ mà dắt người theo chi?”. “Dân học nghề, đi theo cho biết chỗ, mai mốt tui kêu nó đi mua”- anh N. trả lời. Để thay đổi sự chú ý của chủ cửa hàng, anh N. hỏi: “Sao tui trộn công thức 7-3 (70% đậu nành, 30% cà phê), rồi hương phụ liệu đầy đủ mà khách vẫn chê không thơm nhiều, uống không ghịt. Ông còn “đồ chơi”, công thức mới nào chỉ cho tui coi?”. “Nhiều, muốn cỡ nào cũng có. Hương Trung Nguyên, hương G7… Mà ông trộn sao mà người ta uống không phê?”- chủ cửa hàng hỏi. Anh N. bảo: “Thì trộn tỷ lệ 7-3, hoặc 8-2, rồi thêm bơ sữa, hương phát…”. “Thiếu rồi! Chơi bột mùi, vani, chút đường caramen”- nói dứt câu, chủ cửa hàng kêu một thanh niên đem hàng ra.

Đưa cho anh N. chai thủy tinh nhỏ, bên trong chứa chất lỏng màu đen, sánh như nước màu và một loại bột màu trắng không nhãn mác, gói trong bọc ny-lon nhỏ, T. bảo: “Hương Trung Nguyên, 50 ngàn/chai (100gram). Còn cái này là bột làm dậy mùi cà phê. 1 kg trộn khoảng 1 muỗng cà phê bột và 1 muỗng hương Trung Nguyên. Bảo đảm thơm nực nồng. Nếu khách có “gu” uống ngọt thì thêm đường caramen, trộn 50- 100gram/kg cà phê”. Ngoài những mùi cà phê thì ở đây còn bán tinh dầu hoa quả với đủ các mùi vị, hương thơm khác nhau như: Dâu tây, táo, cam, chanh, khoai môn, sầu riêng…

15 lít nước rửa chén… chỉ 40 ngàn đồng

Trong lúc anh N. nói chuyện với T. thì tôi tranh thủ “xâm nhập” vào phía trong cửa hàng để chụp hình và phát hiện nhiều túi bột hóa chất xanh, đỏ, tím, vàng đủ màu sắc… bọc trong những bao nilon lớn, nhỏ; những thùng phuy màu xanh chứa hóa chất nằm chồng lên nhau, không có nhãn mác gì. Chỉ tay vào những túi nilon nhỏ đựng bột màu cam, màu trắng, nước màu đen… để dưới dất, tôi quay sang hỏi người thanh niên làm công trong cửa hàng: “Cái này để làm gì em?”. Người thanh niên vừa liếc, vừa trả lời tôi: “Nước rửa chén”. Tôi bảo sẽ lấy 5 phần về pha bán thử và hỏi: “Cái này giá bán sao? Pha như thế nào?”. Người thanh niên trả lời miễn cưỡng: “40 ngàn/phần. Pha tất cả các thứ này với 15 lít nước được 15 lít nước rửa chén. Bán ra 8- 10 ngàn đồng/lít. Khi pha nhớ dùng cây trộn đều các thứ, đừng dùng tay, có thể bị ngứa, lột da tay à”.

Không nhãn mác

Trong lúc chúng tôi đang trao đổi thì một phụ nữ ngoài 40 tuổi bước vào mua 1 lít nước tẩy lòng. Tranh thủ lúc người thanh niên vào trong lấy hàng, tôi hỏi người phụ nữ: “Nước tẩy lòng có tác dụng gì chị? 1 lít tẩy được bao nhiêu ký lòng?”. Chị bảo: “Làm sạch, khử mùi hôi, trắng lòng. Nếu ngâm thì nó giúp lòng giòn hơn khi ăn. Tùy theo mức độ cũ, mới của lòng mà dùng nhiều hay ít”.

Khi được hỏi về nguồn gốc của những túi hóa chất này, các chủ cửa hàng nạt: “Mua về bán cho người khác, chứ ăn uống gì mà hỏi nhiều vậy? Mấy cái này tui lấy từ các doanh nghiệp sản xuất uy tín thì lo gì?”. Thế nhưng, qua quan sát trên các túi ny-lon này, tuyệt nhiên không có tên hóa chất, nguồn gốc sản xuất ở đâu, sử dụng với hàm lượng bao nhiêu, hay dùng trong lĩnh vực gì… Sau khi thu thập được một số hình ảnh, tôi ra dấu với anh N. “rút lui”. Ngồi xe anh N. chở về, tôi hỏi anh: “Liệu những người dân thích hàng rẻ, khi mua những bọc nước rửa chén này về xài, nếu rửa không kỹ với nước thì sao? Nếu “lỡ” mình mua “trúng” những ký lòng được thẩy rửa, ngâm thứ nước trong veo này thì sẽ bị gì? Về lâu, về dài, những thứ hóa chất không nhãn mác này “thấm” vào cơ thể sẽ như thế nào?”. Anh N. trả lời giọng ngao ngán: “Giờ ăn gì cũng thấy sợ, nhất là ăn hàng quán. Từ thức ăn đến nước rửa chén… toàn là đồ ngấm hóa chất. Vì lợi nhuận, dân mình đang “đầu độc” lẫn nhau”. Câu trả lời của anh N. khiến tôi cũng như bao người tiêu dùng khác càng hoang mang, lo lắng hơn.

Để thoát khỏi “ma trận” thực phẩm bẩn, chúng ta phải làm gì? Câu trả lời không chỉ dành cho người tiêu dùng mà còn cần sự chung tay, vào cuộc của các cơ quan chức năng.

Bài, ảnh: BÌNH MINH

Kỳ cuối: Lối thoát nào cho người tiêu dùng?

Theo nguồn http://www.baoangiang.com.vn/